Verandert ons werk door AI?
19 april 2024
Wat staat ons allemaal te wachten? Gaan onze banen er in de toekomst door Artificial Intelligence (AI) behoorlijk anders uitzien of is het allemaal maar een hype? Om daar achter te komen, bezochten wij onlangs de tentoonstelling Verdwijn en Verschijn banen van Patrick van Beukering. Hij is expert op dit gebied en creatief ontwikkelaar van deze tentoonstelling. Aan de hand van 15 functies geeft van Beukering in zijn tentoonstelling een goed beeld van de veranderingen in ons dagelijkse werk en creëert hij bewustwording over de snel veranderende wereld van werk.
Heden, verleden en toekomst
Met behulp van foto’s, cijfers en tekst illustreert van Beukering hoe functies er een jaar of twintig geleden uitzagen, hoe ze er nu uitzien en hoe ze er in de nabije toekomst uit gaan zien. Een voorbeeld: tientallen parkeerwachters liepen vroeger hun ronde met een bonnenboekje en sleutels om overtreders te bekeuren en de parkeerautomaat te openen en legen. Tegenwoordig heb je genoeg aan een scanauto die ongeveer 1.500 voertuigen per uur kan scannen om te zien of er parkeergeld is betaald of niet. In de toekomst maken sensoren in parkeerplaatsen automatisch contact met de auto om te checken of er is parkeergeld is betaald: 24/7 wordt alles gecontroleerd.
Van Beukering laat zien dat automatisering, artificial intelligence en robotisering op talrijke banen een grote impact heeft. Op administratieve jobs, maar ook op die waar hoger opgeleiden emplooi vinden, zoals juridische functies en functies bij de belastingdienst. Door technologische ontwikkelingen verdwijnen zo’n 1.3 miljoen banen. Daar staat tegenover dat er ook weer nieuwe banen ontstaan in onder andere de zorg, onderwijs, installatietechniek en ICT.
Van Beukering voorziet in de jaren 2025 en verder een afnemende vraag in de meer administratieve functies zoals data entry, klantenservice en bankmedewerkers. Daar staat een stijgende vraag tegenover bij onder andere data analisten en specialisten op het gebied van AI en machine learning. Het positieve is dat het automatiseren van veelal saai werk voor werknemers ook mogelijkheden biedt om hun competenties beter te kunnen benutten. Al met al wordt het hele functie-landschap stevig opgeschud.
De gevolgen voor HR
Behalve inhoudelijke veranderingen gaan ook competenties en skills wijzigen. Samenwerking, aanpassingsvermogen, leiderschap en probleemoplossend vermogen zijn volgens de CEO’s die van Beukering heeft geïnterviewd, in de toekomst de meest gezochte vaardigheden. HR moet zich bewust zijn dat de ontwikkeling en introductie van nieuwe technologieën gepaard gaan met transitievraagstukken waar werkgevers en werknemers een antwoord op moeten vinden. Dit leidt tot nieuwe werkwijzen en organisatievormen waarin samenwerken dominant is en leer- en ontwikkelingspatronen ruim aandacht krijgen.
Dit vraagt ook een andere kijk op toekomstige functies: wat zijn de functie-kenmerken, wat wordt gevraagd van medewerkers en hoe werken zij? De arbeidsorganisatie als fysieke plek blijft van betekenis, maar het wordt een plek waar mensen samenkomen, elkaar helpen, inspireren, creatief zijn en gezamenlijk de dienstverlening naar een hoger niveau tillen. Een goede kwaliteit van werk is essentieel, waarbij er een goede balans is tussen eisen die de functie stelt en de mogelijkheden om de functie naar eigen inzicht in te richten. Denk daarbij aan beschikken over voldoende autonomie en ondersteuning en de mogelijkheid om regelmatig met collega’s te overlegleggen. Dit alles draagt bij aan competentieontwikkeling en duurzame inzetbaarheid.
Tijdig inspelen op veranderingen
Doordat technologie het mogelijk maakt om oude, eerdere functies samen te voegen en werkprocessen te vereenvoudigen, ontstaan continu nieuwe taken en rollen. Deze zullen telkens opnieuw afgebakend en gedefinieerd moeten worden. Taken en rollen worden belangrijker dan nauw omschreven functies. Uitgebreide functiebeschrijvingen zullen dus verdwijnen en plaats maken voor korte en bondige rolprofielen. Tijdig inspelen op al deze veranderingen is van belang. Bewustwording, oordeelsvorming en meebewegen zijn de sleutelfactoren volgens van Beukering in de snel veranderende wereld van werk.
Effecten op het functiegebouw
Welke effecten heeft dit op uw functiegebouw en op de functiewaardering en beloning van functies binnen uw organisatie? Welke nieuwe kennis en vaardigheden zijn in uw organisatie nodig om nieuwe technologieën als AI te gebruiken? En hoe bereid u uw medewerkers voor op de kennis en vaardigheden die in de toekomst nodig zijn? Allemaal interessante vragen waar u misschien niet direct het antwoord op heeft.
Schuurman HR Advies kan u helpen de effecten van de verdwijnende en de verschijnende banen scherp te krijgen. Wij kunnen u helpen uw functieprofielen ‘future proof’ te maken en de daarbij passende competenties en skills te definiëren.
De expositie ‘Verdwijn en Verschijnbanen: over verandering van werk’ is 24/7 digitaal te zien via deze link.
